ΧΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΑΝΝΑ ΕΥΒΟΙΑΣ

Όπως σε όλες τις περιοχές της Ελληνικής υπαίθρου υπήρχαν και υπάρχουν τα πανηγύρια  και οι χοροί, ώστε οι αγρότες χωρικοί να απομακρύνονται από τις αγροτικές ασχολίες. Έτσι και σε όλη την Εύβοια  ο μοναδικός τρόπος εκτόνωσης και διασκέδασης ήταν τότε τα πανηγύρια και οι χοροί.

Η περιοχή της Αγίας Άννας  ήταν αδύνατο να ξεφύγει από την πανελλήνια αυτή παράδοση. Σε κάθε ευκαιρία για να τιμήσουν τους Αγίους τους – που δεν είναι και λίγοι, αυτό αποδεικνύεται   από το πλήθος των εξωκλησιών που υπάρχουν στην περιοχή – οι Αγιαννιώτες έστηναν χορούς ακόμη και μέχρι την εποχή του μεσοπολέμου, κατά τις διηγήσεις των υπερηλίκων. Δύο όμως πανηγύρια μέχρι σήμερα κατέχουν δεσπόζουσα θέση όχι μόνον στη Αγία Άννα αλλά και στην ευρύτερη περιοχή Νηλέως, Κηρέως, ακόμη και της Λίμνης. Αυτά είναι τα πανηγύρια της Αγίας Άννας (25 Ιουλίου)  και του Γενεσίου της Παναγίας (8 Σεπτεμβρίου).

Πιο κάτω θα παρουσιάσουμε  ένα χορό όπως γλαφυρά τον περιγράφει ο Γάλλος διπλωμάτης και περιηγητής Henri Belle στο βιβλίο του Ταξίδια στην Ελλάδα – Τρία χρόνια στην Ελλάδα, που εκδόθηκε το 1881 στο Παρίσι. Η περιγραφή αφορά τη παρουσίαση ενός χορού πού έγινε το φθινόπωρο του 1874 μάλλον κατά την εορτή της Γέννησης της Θεοτόκου στις 8 Σεπτεμβρίου

Το κείμενο προέρχονται από την έκδοση του 1993 του εκδοτικού οίκου Ιστορήτης.

»Στην πλατεία έχουν στήσει χορούς και πανηγύρια. Η Εύβοια φημίζεται για τους χορούς της. Ο  χορός που χόρευαν, λέγεται συρτός και είναι νομίζω χορογραφική αναπαράσταση της ρυθμικής κίνησης των ψαράδων πού τραβούν τα δίχτυα τους στην παραλία. Επικεφαλής του κύκλου χορεύει ο κορυφαίος, ύστερα οι άνδρες, ύστερα οι γυναίκες, ύστερα οι κοπέλες και τέλος τα παιδιά. Δεν ήταν κρατημένοι από τα χέρια, αλλά από μαντίλια και σχημάτιζαν αλυσίδα που ελισσόταν στην πλατεία, με τους ήχους ιδιόμορφης ορχήστρας, αποτελούμενης από δύο γύφτους, ο ένας από τους οποίους έπαιζε κλαρίνο και ο άλλος χτυπούσε ένα είδος μικρού ταμπούρλου σε σχήμα νεροκολοκύθας……

»Στην άκρη της πλατείας καθόταν ο παπάς ( ο εφημέριος του χωριού) με την μακριά κατάλευκη γενειάδα του τριγυρισμένος από μερικούς γέροντες χωρικούς, κοίταζε τον χορό ακουμπισμένος στη μαγκούρα του. Αδύνατο να φανταστεί κανείς πιό γραφική σκηνή απ΄ αυτή την μακριά σειρά  των χορευτών, με τα λευκά σιγκούνια, τις ποδιές και τις κόκκινες μεταξωτές ζώνες, που λικνιζόταν στον οξύ μονότονο ήχο του κλαρίνου με την υπόκωφη συνοδεία του ταμπούρλου……

»Σε όλα τά σημεία της πλατείας σχηματιζόταν καινούργιοι χορευτικοί κύκλοι και σ’ ένα γειτονικό δρομάκι βρίσκουμε επτά οκτώ κοπέλες που χορεύουν κρατημένες από το χέρι, στους ήχους παράφωνης κιθάρας με δύο χορδές που γρατζουνίζει μία γριά, ενώ πιό πέρα, δύο αγοράκια με ξανθά μαλλιά και μαύρα μάτια προσπαθούν να τις μιμηθούν……

»Στην πλατεία είχε σχηματισθεί ένας κύκλος από νέους. Με τα χέρια ακου- μπισμένα στους ώμους ο ένας του άλλου, έκαναν τρία γρήγορα πλάγια βήματα και ύστερα ένα βήμα πίσω, ενώ ο πρώτος της σειράς, ένα ζωηρό και ψηλό παλικάρι, με τό φέσι στραβά, χοροπηδούσε περήφανα, πότε πιο γρήγορα και πότε πιο αργά, ανάλογα με το αντάτζιο και τα σκέρτσο της ορχήστρας. Έμοιαζε ακούραστος και κάθε τόσο άφηνε μια διαπεραστική κραυγή, πηδώντας στον αέρα και κοιτάζοντας μία κοπέλα που, όπως με πληροφόρησαν ήταν η μνηστή του……

»Χορευτές και χορεύτριες συνέχιζαν το γλέντι, ακόμη και όταν εμείς είχαμε πια απομακρυνθεί από το χωριό, σπιρουνίζοντας τα άλογα μας, για να κερδίσουμε το χαμένο χρόνο.»
 
(Η παρούσα σε εκτενέστερη μορφή με υποσημειώσεις εκφωνήθηκε την Πέμπτη 15 Νοεμβρίου 2007 στην αίθουσα εκδηλώσεων του Θεάτρου της Δώρα Στράτου επί της οδού Σχολείου στην Πλάκα, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Πέμπτης)
Με εκτίμηση,
Δ.Γ.Ε (Νηλεύς)

*Το πάρα πάνω κείμενο δημοσιεύετε όπως ακριβώς το παραλάβαμε μεσώ e-mail απο τον Δ.Γ.Ε (Νηλεύς)